Telephone block

Η γνώμη του ειδικού

Δευ, 28/07/2014 - 11:14 -- admin
Greek
Dr. Τσουκαλά Δ. Αρετή
DMD
Η υπνική άπνοια είναι μια αρκετά σοβαρή διαταραχή του ύπνου, κατά την διάρκεια του οποίου συμβαίνουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια διακοπής τής αναπνοής, με αποτέλεσμα την άπνοια ή υπόπνοια εξαιτίας της μερικής ή πλήρους απόφραξης των ανώτερων αεραγωγών.

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι υπνικής άπνοιας:
- Η αποφρακτική υπνική άπνοια, η οποία προκαλείται από την χαλάρωση των μυών του λάρυγγα, φράζοντας την τραχεία.
- Η κεντρική υπνική άπνοια, στην οποία ο εγκέφαλος δεν στέλνει τα κατάλληλα ερεθίσματα στους αναπνευστικούς μύες.

Ο οδοντίατρος μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά στον πρώτο τύπο, δηλαδή στην αποφρακτική υπνική άπνοια.

Για να τεθεί η διάγνωση αυτής της κατάστασης θα πρέπει καταρχάς ο ασθενής (ή/ και ο σύντροφος) να παρατηρήσει :
  • υπερβολική υπνηλία κατά την διάρκεια της ημέρας
  • έντονο ροχαλητό
  • επεισόδια αναπνευστικής παύσης (παρατηρούνται από τον/την σύντροφο)
  • πρωινή κεφαλαλγία
  • αϋπνία
  • προβλήματα συγκέντρωσης
  • ανεξήγητη κόπωση
  • ναρκοληψία (έντονη υπνηλία ακόμη και κατά την εργασία, όταν βλέπει τηλεόραση ή ακόμη και κάτα την οδήγηση)

  • Δεν σημαίνει πως όποιος ροχαλίζει αντιμετωπίζει και το σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας ύπνου (ΣΑΑΥ). Καλό θα είναι όποιος αντιμετωπίζει έντονο ροχαλητό(ή εαν παρατηρήσει ο/η σύντροφος), κυρίως με περιόδους παύσης αυτού και κατά συνέπεια της αναπνοής , να απευθύνεται στον ιατρό του.

    Ποιοί είναι οι παράγοντες κινδύνου:

  • Η αυξημένη περιφέρεια του λαιμού.
  • Υπερβολικό σωματικό βάρος.
  • Ανατομική ιδιαιτερότητα, όπως ο εκ φύσεως πιο στενός αεραγωγός, ή οι ευμεγέθεις αμυγδαλές ή/ και οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις, οι οποίες μπορούν να εμποδίζουν την διέλευση του αέρα.
  • Το φύλο. Οι άνδρες είναι 2 φορές πιο πιθανό να εμφανίσουν ΣΑΑΥ. Στις γυναίκες υπάρχει αύξηση του ποσοστού σε παχυσαρκία και μετά την εμμηνόπαυση.
  • Κληρονομικότητα
  • Ηλικία. Κυρίως μετά τα 60 έτη.
  • Το κάπνισμα. Αυξάνει τις φλεγμονές και μειώνει την αποβολή των εκκρίσεων στους ανώτερους αεραγωγούς. Οι καπνιστές είναι 3 φορές πιο πιθανό να εμφανίσουν ΣΑΑΥ.
  • Ρινική συμφόρηση, εξαιτίας της ανατομίας του πάσχοντος ή αλλεργιών. Είναι κάτι που συναντάται συχνά στα παιδιά.
  • Αλκοολ, φαρμακα (κυρίως ηρεμιστικά), τα οποία χαλαρώνουν τους λαρυγγικούς μύες.
  • Επιπλοκές από το Σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας Ύπνου:

  • Καρδιακά προβλήματα ή αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
    Κατά την διάρκεια του ΣΑΑΥ η συγκέντρωση του οξυγόνου στο αίμα μειώνεται απότομα με αποτέλεσμα την αύξηση της αρτηριακής πίεσης αλλά και την γενικότερη αύξηση της προσπάθειας του καρδιαγγειακού συστήματος. Άρα, είναι ευκόλως κατανοητό πως υπάρχει και αυξημένη πιθανότητα μιας καρδιακής προσβολής, ανεξάρτητης απο το εαν συνυπάρχει ή όχι αρτηριακή υπέρταση. Σε περίπτωση που συνυπάρχει ήδη μια καρδιοπάθεια, τότε ο κίνδυνος αυξάνει. Επίσης το ΣΑΑΥ έχει συσχετισθεί με τον αυξημένο κίνδυνο κολπικής μαρμαρυγής, συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας αλλά και με άλλες αγγειακές παθήσεις.
  • Ανεξήγητη κόπωση.
    Η ποιότητα του ύπνου είναι κακή, λόγω της ελλειπούς οξυγονώσεως αλλά και των συνεχών επαναλαμβανομένων νυχτερινών εγέρσεων. Η έλλειψη αυτή του απαραίτητου σε όλους αναζοωγονητικού ύπνου εκλείπει, οδηγώντας σε μια συνεχή υπνηλία, αδυναμία συγκέντρωσης, ακόμη και σε ευερεθιστότητα του ασθενούς.
  • Επιπλοκές σε φαρμακευτικές αγωγές ή επεμβάσεις.
    Ο ιατρός σας πρέπει να γνωρίζει το πρόβλημα για την αποφυγή επιπλοκών.
  • Κακή ποιότητα ύπνου για τους συντρόφους.
    Εξαιτίας του έντονου ροχαλητού πολλές φορές οι σύντροφοι των πασχόντων αναγκάζονται να αλλάξουν χώρο προκειμένου να έχουν έναν ποιοτικό, μη διακοπτόμενο ύπνο.
  • Νυκτουρία.
  • Κατάθλιψη.
  • Προβλήματα μνήμης.
  • Μειωμένο σεξουαλικό ενδιαφέρον.
  • Τα παιδιά με ΣΑΑΥ μπορεί να είναι υπερδραστήρια και οι διάγνωση γίνεται με βάση την ελλειμματική προσοχή / υπερκινητικότητα - ΔΕΠΥ (Attention-Deficit Hyperactivity Disorder - ADHD).
  • Η διάγνωση αφορά τον ειδικό ιατρό. Υπάρχουν στα νοσοκομεία κέντρα ύπνου, στα οποία γίνονται οι κατάλληλες εξετάσεις για να τεθεί η διάγνωση του ΣΑΑΥ.

    Η αντιμετώπιση όμως, αφορά στην σύγχρονη εποχή και τον καταλλήλως εκπαιδευμένο οδοντίατρο.

    Θεραπεία:

  • Εξωστοματικό μηχάνημα, το οποίο εφαρμόζει μια συνεχή θετική πίεση στις αεραγωγούς οδούς μέσω μιας ρινικής μάσκας (CPAP – CONTINUOUS POSITIVE AIRPRESSURE). Αυτή χορηγείται από τους ειδικούς πνευμονολόγους.
    (Υπάρχουν και παραλλαγές της CPAP, όπως είναι η EPAP-Expiratory positive airway pressure και BPAP-bilevel positive airway pressure ).
  • Ενδοστοματικοί Νάρθηκες Αποκατάστασης Συνδρόμου Αποφρακτικής Άπνοιας Ύπνου. Αυτοί εφαρμόζονται από τον εκπαιδευμένο οδοντίατρο.
  • Χειρουργική επέμβαση. Σε αποτυχία των άλλων μεθόδων που αφορά ασθενείς που δεν ανέχονται την μάσκα CPAP ή/και χρειάζεται επιδιόρθωση της ανατομίας (στραβό διάφραγμα, ρινικοί πολύποδες, ευμεγέθεις αμυγδαλές κτλ.).

  • Η πιο διαδεδομένη μέθοδος είναι τα εξωστοματικά μηχανήματα (CPAP) τα οποία έχουν κάποια μειονεκτήματα:

  • Θορυβώδη
  • Δύσκολα τα αποδέχεται ο ασθενής. Η συνεχής παρουσία μάσκας στο πρόσωπο και ο σωλήνας που την συνδέει, κάνουν δύσκολη την εύρεση ξεκούραστης θέσης για τον ασθενή.
  • Ξηρότητα που μπορεί να προκληθεί στο βλεννογόνο.
  • Υπάρχει πιθανότητα λόγω της θετικής πιέσεως να μειωθεί η λειτουργία των αναπνευστικών μυών.
  • Τα παραπάνω μειονεκτήματα εξαλείφονται με την εφαρμογή των ενδοστοματικών μηχανημάτων – ναρθήκων, οι οποίοι βοηθούν στην αποκατάσταση του ΣΑΑΥ.

    Είναι κινητά μηχανήματα (νάρθηκες), διαφόρων τύπων ανα περίπτωση, τα οποία χρησιμοποιεί ο ασθενής κατά την διάρκεια του ύπνου. Χωρίζονται σε 2 βασικές κατηγορίες που έχουν σαν στόχο:

  • την μετακίνηση προς τα μπρος της κάτω γνάθου (Mandibular Repositioner), ή
  • την πρόσθια θέση της γλώσσας (Tongue – retaining device).
  • Ο σκοπός τους είναι να φέρουν την κάτω γνάθο ή/και μόνο της βάση της γλώσσας σε πιο προσθια θέση, ενεργοποιώντας τους ανάλογους μύες.

    Το σκεπτικό τους είναι απλό, εμποδίζουν την γλώσσα να ολισθαίνει προς το οπίσθιο φαρυγγικό τοίχωμα και να διανοίγουν το κατώτερο τμήμα του υποφάρυγγα. Καταυτόν τον τρόπο η λειτουργία της αναπνοής γίνεται αβίαστα.

    Οι νάρθηκες τοποθετούνται σε όλους τους ασθενείς ανεξαρτήτου ηλικίας και το κόστος κατασκευής τους τούς καθιστά πιο προσιτούς από τις εξωστοματικές συσκευές (CPAP) και ποικίλει ανάλογα με τον τύπο που χρησιμοποιούμε.
    Ο καθορισμός του τύπου γίνεται μόνον από τον οδοντίατρο κι εν συνεχεία σε συνεργασία με τον ιατρό για την αξιολόγηση του αποτελέσματος.

    Οι ενδοστοματικοί αυτοί νάρθηκες μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ταυτόχρονη χρήση εξωστοματικής συσκευής.

    Η θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών με τους ενδοστοματικούς νάρθηκες για την αποκατασταση του ΣΑΑΥ έχει πολύ καλά αποτελέσματα, σε ποσοστό επιτυχίας εως 87%.