Telephone block

Η γνώμη του ειδικού

Πέμ, 19/12/2013 - 12:16 -- thalassis2
Greek
Λέανδρος Βατάκας
Οφθαλμίατρος Χειρούργος MD, DO, FRCOphth

Το γλαύκωμα είναι μια ανεπαίσθητη, προοδευτική, μη αναστρέψιμη ελάττωση, η οποία τελικά οδηγεί σε κατάργηση της όρασης. Αφορά το ένα ή και τα δύο μάτια και χαρακτηρίζεται από προοδευτική στένωση του οπτικού πεδίου και κοίλανση της θηλής του οπτικού νεύρου. Η εξέλιξη, επειδή είναι ιδιαίτερα αργή, σπάνια συνειδητοποιείται, ενώ συχνότατα οι ασθενείς, όταν προσέρχονται, έχουν ήδη χάσει την όρασή τους στον ένα τους οφθαλμό. 

Το γλαύκωμα αποτελεί σχετικά συχνή οφθαλμολογική πάθηση και είναι μια από τις κυριότερες αιτίες τύφλωσης παγκοσμίως. Από τη στιγμή που θα διαγνωσθεί το γλαύκωμα, όλη η προσπάθεια στρέφεται στην ανάσχεση της νόσου. Δεν υπάρχει καμιά δυνατότητα επιστροφής της όρασης που χάθηκε. 

Υπάρχουν πολλά είδη γλαυκώματος, εκείνο όμως που αποτελεί το συντριπτικά συχνότερο είναι το χρόνιο απλό γλαύκωμα. Έχει τα περισσότερα θύματα γιατί χαρακτηρίζεται από απόλυτη απουσία συμπτωμάτων. Ο ασθενής, κατά κανόνα, δεν επισκέπτεται τον οφθαλμίατρο του, για τη συγκεκριμένη ασθένεια. Ακόμη κι αν άλλοι λόγοι (αλλαγή γυαλιών, ερεθισμοί κ.α.) τον οδηγήσουν, σπάνια λαμβάνει υπ’ όψη του τις συμβουλές του γιατρού του. 

Παράγοντες που αυξάνουν το ενδεχόμενο εμφάνισης της νόσου είναι η μεγάλη ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος, ο διαβήτης, η υπέρταση, η μυωπία, η επί μακρόν χορήγηση στεροειδών φαρμάκων, τραύματα οφθαλμικά κ.α. Oι κίνδυνοι, πέρα από την ίδια τη νόσο, μεγιστοποιούνται από το γεγονός ότι η διάγνωση μπορεί να διαλάθει ή ο ασθενής, λόγω της πλήρους απουσίας συμπτωμάτων, να μη θεωρήσει σοβαρή την κατάστασή του και να αδιαφορήσει για τις συμβουλές του γιατρού του. Ακόμα είναι καλό να γνωρίζουμε πως η υψηλή ενδοφθάλμια πίεση αποτελεί μονάχα ένδειξη και όχι απόδειξη ύπαρξης γλαυκώματος. Συνεπώς, σε κάθε ασθενή, θα πρέπει να συσχετίζουμε, πέρα από την ενδοφθάλμια πίεση, και άλλα συνοδά σημεία. Σήμερα, η διάγνωση “γλαύκωμα” μπαίνει από μία σειρά απαραίτητων παρακλινικών ελέγχων όπως, τοπογραφία θηλών οπτικών νεύρων (HRT), έλεγχος πάχους στιβάδας οπτικών ινών (GDX), έλεγχος οπτικών πεδίων, παχυμετρία κερατοειδούς, τονομέτρηση με ειδικό τονόμετρο Pascal, στερεοφωτογράφιση θηλών οπτικών νεύρων.

Από τη στιγμή που η διάγνωση καταστεί αμετάκλητη πρέπει να αναλυθεί με σαφήνεια στον ασθενή το πρόβλημά του και να του συστηθεί, ανάλογα με το στάδιο της νόσου, είτε εφαρμογή ειδικού Laser (SLT), είτε έναρξη αντιγλαυκωματικής φαρμακευτικής αγωγής, είτε, τέλος, χειρουργικής επέμβασης. Βασική προϋπόθεση όλων αυτών, η ανάπτυξη σχέσης απόλυτης εμπιστοσύνης που να εγγυάται τόσο την αποδοχή της θεραπευτικής πρότασης όσο και τη συχνή παρακολούθηση.

 Oι ασθενείς θα πρέπει να αντιληφθούν πως το γλαύκωμα αντιμετωπίζεται, αλλά δεν θεραπεύεται, πως η θεραπεία είναι για όλη τους τη ζωή και πως οι τακτικές επισκέψεις στον οφθαλμίατρο τους έχουν σκοπό την παρακολούθηση της ενδοφθάλμιας πίεσης σε διαφορετικές ώρες του 24ώρου και τον συχνό παρακλινικό έλεγχο με τα διάφορα διαγνωστικά μηχανήματα, ώστε να καταγράφεται αντικειμενικά η πορεία της νόσου και η επάρκεια ή μη της θεραπευτικής αγωγής. 

Επίσης οι ασθενείς πρέπει να γνωρίζουν ότι κατά κανόνα, τα φάρμακα μαζί με τις άλλες μεθόδους αντιμετώπισης που έχουμε στη διάθεσή μας (Laser ή εγχειρήσεις), μπορούν να τους εξασφαλίσουν απρόσκοπτη όραση μέχρι το φυσικό τους τέλος. Δεν πρέπει να ξεχνούν πως στο γλαύκωμα, δεν είναι η αρρώστια αυτή που τελικά τυφλώνει, αλλά κυρίως η άγνοια και η αδιαφορία και πως οι προληπτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις, μετά την ηλικία των 40 ετών, μπορούν να εξασφαλίσουν σε όλους όραση δια βίου.